„Błogosławioną zwać mnie będą wszystkie narody” (Łk 1, 48). Nasz polski naród słusznie może się chlubić, że we czci Bogarodzicy Dziewicy idzie na czele innych narodów. Świadczy o tym każde serce prawego syna Polski. Świadczą drożyny i lipy przydrożne, chaty ubogie i bogate pałace, i kościołów Maryi wysmukłe wieże, świadczy historia całego narodu, że Maryja jest naszą chwałą, naszą radością i obroną. Błyszczy też na Jej skroniach korona Polski na znak, że Ona jest naszą Panią i Monarchinią, że wszystko, co u nas najlepsze, skupia się we czci Maryi.
Polonia semper fidelis – Polska zawsze wierna swej wierze katolickiej – wykarmiona i wychowana była przez Matkę naszej wiary i wykołysana przez Matkę Jezusową. Krótki rzut oka na przebieg dziejowych wypadków Ojczyzny dla nieuprzedzonego oka jest tego dostatecznym dowodem.
Od czasu, gdy Polska przyjęła chrzest święty i tym samym weszła do wielkiej rodziny chrześcijańskiej, naród nasz, o potężnym napięciu uczuciowym, zrozumiał zaraz znaczenie Matki Jezusowej. (…) Obok krzyża Jezusowego, znaku zbawienia i wiary naszej, stoi zawsze Matka serdeczna w miłości i w boleści, gotowa czynić dobrze i pocieszać. Toteż miłość do Maryi, Jej pieśni, Jej kościoły i przydrożne kapliczki – to najlepszy nasz pedagog w wychowaniu rodzinnym i narodowym. Bogurodzica Dziewica, Bogiem sławiena Maryja, pieśń najstarsza i najpiękniejszy hymn narodowy, była dla nas najpopularniejszym katechizmem i wyznaniem wiary. Tę pieśń śpiewały matki dzieciom swoim przy kolebce, śpiewali ją wśród potu pracy ojcowie na roli i wśród szczęku oręża nasi rycerze.
Ze światłem wiary i blaskiem krzyża Jezusowego w Polsce, Maryja objęła rolę wychowawczyni narodu. Że to wychowanie było Boże i skuteczne, świadczy nie tylko dziwnie pokojowy przebieg nawrócenia całego narodu i dziwnie szybkie przyjęcie wiary, lecz także niezwykłe cnoty naszych ojców, jakie zakwitły pod wpływem Boskiej nauki i takiej nauczycielki i wychowawczyni. Niepodobna bowiem było narodowi ze szlachetnym uczuciem serca oprzeć się takiemu urokowi, jaki wywierała na duszach Matka pięknej miłości. Jeśli to prawda, że łatwiej się oprzeć rozumowi niż sercu, to szczególnie jest to prawdą w naszym usposobieniu. Stąd też Maryja zawładnęła sercami naszymi i wcześniej, nim nasze usta śpiewały, stała się naszą serdeczną Matką.
Skutki wychowania nie każą długo na siebie czekać. Naród wydaje świętych, którzy wyrośli w szkole i pod okiem Bogarodzicy. Święty Stanisław, biskup krakowski, to pierwszy kwiat w koronie Maryi. Ten święty męczennik, który nie wahał się stanąć w obronie uciśnionych przeciw samowoli króla, podnieść swój głos w obronie Boskich zasad wiary i obyczajów, i raczej dać się poćwiartować, niż milczeć, świadczy swym hartem i mocą ducha, jakich Maryja miała synów. Tak miłość do Maryi nie tylko nas wychowywała, ale dawała narodowi Bożych wychowawców. Snują się potem przed oczyma narodu przepiękne postacie, aby razem z Maryją i pod Jej kierownictwem czerpać świętość i nieść ją swoim owieczkom i współbraciom. W ślad za tym wielkim męczennikiem i przewodnikiem we czci Maryi idą następcy na stolicach biskupich, jak Błogosławiony Bogumił, Wincenty Kadłubek, Iwo Odrowąż, Jakub Strepa. Wielcy ci pasterze i duchowi przywódcy narodu przodowali w synowskim przywiązaniu do Maryi. Toteż wychowują oni nie tylko serce, ale stają się apostołami wiedzy, którą naród mógł czerpać pod okiem takich mężów ze źródeł zdrowych, fałszem nie zatrutych.
Nie tylko pojedyncze postacie występują na ziemiach naszych, lecz mnożą się ogrody Maryjne, w których pielęgnowane ręką Maryi wykwitają najpiękniejsze lilie. Jacek, syn św. Dominika, Czesław, jego brat, Bronisława, ich siostra, roznoszą nabożeństwo Maryi, czy to słowem apostolskim w najdalsze krańce Polski i Rusi, czy też życiem bogomyślnym podają wzór, jak naśladować Maryję, obierając najlepszą cząstkę (por. Łk 10, 42). Święty Jacek szczególnie jest jakby symbolem całego narodu. Niesie on w jednej ręce monstrancję, a w drugiej posąg Maryi, dając przez to narodowi naoczny wzór, jak przez cześć do Maryi ma zdążać do Jezusa. Z tych też ogrodów zakonnych rozeszła się niebawem woń róż, to jest różańca świętego, przez zakon dominikański, potem duch modlitwy przez suknię Maryi, czyli szkaplerz karmelitański. Nie było Polaka, nie było rycerza, który by obok pałasza nie miał i różańca, a na piersiach swych puklerza Maryi, szkaplerza świętego. Te dwa nabożeństwa stały się domowymi, rodzinnymi, do których później przyłączyły się Godzinki do Matki Boskiej, tak że cały naród stał się psałterzem Maryi.
Cześć do Matki Boga zapuszcza głębokie korzenie na dworach książęcych, w których wzory świętości świecą całemu ludowi. Błogosławione: Kinga, Jolanta, Jadwiga, czerpały u stóp Maryi cnoty domowego współżycia i czystości obyczajów, nawet w stanie małżeńskim zachowując wysokość dziewictwa. Któż im dał taką moc ducha i tak wysokie pojęcie cnoty, jeśli nie wychowanie przy boku tej Królowej…? (…)
Maryja, wdzięczna swym sługom, darzy Polskę swoimi względami i obiera za główną swoją stolicę Jasną Górę w Częstochowie, która staje się duchową stolicą Polski – Jeruzalem, gdzie schodzą się czciciele Maryi, a każdy wierzący katolik uważa sobie za obowiązek miłości, choć raz w życiu nawiedzić swoją Matkę i Królową. Z tą nową, duchową stolicą Polski, Częstochową, łączy się życie narodu, wiążą się jego dzieje i życie prywatne. Tutaj, u stóp Królowej Niepokalanej, królowie i senatorzy, wodzowie i żołnierze, biskupi i lud wierny, zanoszą swe modły, czynią śluby, składają zwycięskie miecze lub zawieszają na wrogach zdobyte sztandary. Stała się przez to Maryja rzeczywistą Królową Polski, umieszczając swój tron najpewniejszy, bo utwierdzony w sercach poddanych. Umieszcza też w swej koronie najpiękniejszy klejnot, wybierając go z rodziny królewskiej. Święty Kazimierz, królewicz, codziennie chwali Maryję cnotą i ustami, przenosząc cnotę nad koronę, a czystość nad życie. Potius mori, quam foedari! – Raczej umrzeć, niż się skalać!
Wiek następny zaznaczył się w całej Europie wielkim zepsuciem obyczajów, reforma luterańska i innych kacerzy zatruła dusze fałszem, a serce odarła z nabożeństwa do Maryi. Polska jednak mniej odczuła ten zalew niszczycielski niż inne narody. Naród nasz nie mógł przyjąć nowej wiary, bo w niej nie było Matki Jezusowej. W tych smutnych czasach, kiedy zwłaszcza młodzież zabawiała się nowinkami heretyckimi, Maryja wybiera (…) św. Stanisława Kostkę, młodzieniaszka anielskich obyczajów i anielskiego nabożeństwa do Maryi. Daje nam Maryja w tym świętym, polskim dziecku wzór, zwłaszcza dla młodzieży, jak zachować nieskalaną młodość przez miłość do Eucharystii i przez miłość do Matki pięknej miłości. Jakże cudowny jest ten młodzieniaszek w swych porywach do Matki Boga: „Przecież to Matka moja!” Staje się ten święty symbolem nowego kontaktu, jaki Maryja zawiera z duszą młodzieży: przez miłość Maryi – (…) do Jezusa, do prawdziwej wiary i do czystości obyczajów!
Gdy następnie cały naród tonął w potopie nieszczęść i wojen, budzi go Maryja do obrony przez cud Częstochowy. Czego nie zdołały uczynić piersi narodu, zarażone niewiarą, to uczyniły piersi wielkiego czciciela Maryi, pokornego zakonnika (Ojciec Augustyn Kordecki, przeor klasztoru Paulinów na Jasnej Górze), który nie dopuścił wrogów do Jej sanktuarium, ale z garstką obrońców obronił Jasną Górę. Cud ten prawdziwy odnowił naród we czci do Maryi i pobudził go przy boku króla do obrony Ojczyzny. W tych, pełnych udręki czasach zdobywa się naród na wiekopomne śluby: przez usta króla Jana Kazimierza, aktem urzędowym i publicznym w katedrze lwowskiej ogłasza Maryję Królową całego Królestwa Polskiego, oddaje się Jej w szczególniejszą opiekę i przyrzeka szerzyć Jej cześć, a zwłaszcza brać w opiekę tych, którzy tego serca macierzyńskiego najbardziej potrzebują: ubogi i uciśniony lud, ten lud najwierniejszy Maryi.
Następnie Maryja wsławiła imię Polski cudownym zwycięstwem króla Jana III Sobieskiego pod Wiedniem. Zwycięstwo to dało całemu światu nowe święto Matki Najświętszej, mianowicie święto Imienia Maryi. Tak Maryja swoje imię złączyła z imieniem Polski i jej synów, a przez to Polskę wsławiła w całym Kościele katolickim.
Ślubów Jana Kazimierza złożonych u stóp Maryi nie dotrzymano, naród zaczął obojętnieć we czci swej Królowej i chylił się coraz bardziej do upadku. Utraciliśmy byt polityczny i dostaliśmy się w niewolę obcych, bo nie chcieliśmy dźwigać słodkich kajdan niewoli w służbie Maryi. W tych najsmutniejszych czasach niewoli zajaśniała znowu Maryja, jako nasza opiekunka i Królowa.
Śpiewali żołnierze na obczyźnie: „Jeszcze Polska nie zginęła, póki my żyjemy, co nam obca przemoc wzięła, mocą odbierzemy”. Nie moc oręża, ale moc miłości do Maryi pozwoliła nam przetrwać te najcięższe czasy. Polska nie zginęła, bo jej Królową była Maryja. Przez krew męczenników podlaskich, przez męczarnie Sybiru, przez łzy katowanego ludu za wiarę i język, przez wysiłki patriotów, przebijała się jedna potężna nuta, nuta serdecznej Matki, która nie zapomniała o swym narodzie. Ojczyzna powstała cudem, przez morze łez i krwi. Lecz trzeba było jeszcze cudu Maryi, żeby nam przypomnieć, że to Jej zawdzięczamy wolną Ojczyznę, że Ona jest naszą Królową.
Zaledwie Ojczyzna przyszła do życia, a już czyhał na nią moloch bolszewizmu i całą nawałą niósł jej zagładę. Cud nad Wisłą, ten wielki cud w dzień Wniebowzięcia Maryi, czyż nam nie głosi, komu zawdzięczamy zwycięstwo i ustaloną państwową egzystencję? Podczas gdy dzieci bezbronne szły do walki, w Częstochowie modlili się na klęczkach, u tronu Maryi, biskupi, wodzowie duchowi narodu, a z nimi modlił się cały świat katolicki do Królowej Polski. I stał się cud wielki i wielkie zwycięstwo!
Stąd też, gdy 3 maja obchodzimy uroczyście święto Królowej Korony Polskiej, niechże wszystkie polskie serca się ożywią i u stóp swej Królowej złożą nowe ślubowanie, że w sercach naszych Maryja zawsze będzie Królową, a w ustach naszych i duszach nigdy nie będzie dosyć o Maryi! Niechże modlitwa wiernych Jej dzieci płynie w niebo za Ojczyznę, szczególnie za młodzież, by przez Nią odnowił się naród cały i utwierdził we czci swej Pani i Królowej, by złączyły się rozdarte serca, jak już złączyły się rozdarte ziemie, by na tej polskiej i Maryjnej ziemi wszystkie serca złączyły się w jeden chór chwały ku czci Maryi:
Tyś polskiego Królestwa największą obroną
Tyś od nieprzyjaciela tarczą i zasłoną,
Wszakże Twoja nad Polską łaska zawsze słynie,
Pod cieniem Twej opieki włos z głowy nie zginie!
Br. Anzelm od św. Andrzeja Corsini
Głos Karmelu 2(1928) 130-134.